یک ورزش تیمی و محبوبترین ورزش در بیشتر کشورهای جهان است .فوتبال را دو تیم یازدهنفره متشکل از بازیکنان فوتبال با یک توپ فوتبال بر روی چمن طبیعی یا مصنوعی با هدف گلزدن انجام میدهند. یازده بازیکن هر تیم شامل چند مهاجم، هافبک، مدافع و یک دروازهبان میشوند که توسط سرمربی در زمین چیده میشوند و مانند یک سیستم عمل میکنند که سیستم فوتبال نامیده میشود
قبل از اشنایی با قانونهای فوتبال ابتدا لازم است با تعاریف سری کلمات استفاده شده در این بازی اشنا شوید.
بررسی تعاریف
مسابقهٔ فوتبال: به بازی که در آن بازی فوتبال انجام میگیرد و دو تیم فوتبال در مقابل یکدیگر به رقابت برای برد و گل زدن به تیم حریف تلاش میکنند را مسابقهٔ فوتبال میگویند
زمین فوتبال: به زمینی که بازی فوتبال در آن انجام میگیرد، زمین فوتبال میگویند که در شرایط استاندارد میبایست پوشیده از چمن طبیعی یا مصنوعی
تیم فوتبال: به مجموعهای ۱۱ نفره از بازیکنان فوتبال گفته میشود که همگی با لباسی مشخص در یک مسابقه با هم متحد و همهدف یک تیم را تشکیل میدهند
مربی فوتبال: فردی که در فوتبال نقش تربیت و سازماندهی بازیکنان تیم (از نظر جسمی و روحی) جهت کامیابی در مسابقات را بر عهده دارد .در فوتبال امروزی هر تیم چندین مربی دارد که وظایف به صورت تفکیکشده بین آنها تقسیم میشود. سرگروه مربیان تیم، سرمربی نامیده میشود
کاپیتان: کاپیتان یکی از بازیکنان است که وظیفه رهبری تیم در زمین بازی را بر عهده دارد و با بستن بازوبند به بازوی چپش، از دیگر بازیکنان متمایز میشود. از جمله وظایف او کنترل کردن تیم در مواقع اضطرار و صحبت با داور در شرایط حساس و البته قرعه کشی در پرتاب سکه در ابتدای بازی برای دریافت توپ یا زمین است
دروازهبان: دروازهبان هر تیم وظیفه جلوگیری از ورود توپ به دروازه خودی را بر عهده دارد و لباس وی از سایر بازیکنان تیم متمایز است .وی تنها بازیکن تیم است که اجازه دارد توپ را (در محدوده مشخص) با دست لمس نماید
مدافع: به بازیکنی گفته میشود که محل جایگیری او در زمین خودی است و میان دروازهبان خودی و مهاجم حریف قرار میگیرد و وظیفهٔ اصلی وی مقابله با حمله تیم حریف است. مدافعان خود به انواع مدافع مرکزی، مدافع کناری، سوییپر، مدافع جلو و مدافع آزاد (لیبرو) دستهبندی میشوند
هافبک: به بازیکنی گفته میشود که معمولاً در میانهٔ زمین بازی میکند و به زیر مجموعههایی از جمله هافبک هجومی، هافبک دفاعی، هافبک میانی و هافبک کناری تقسیم میشود. وظایف اصلی هافبک، رساندن توپ به مهاجمان برای گلزنی و کمک به مدافعان برای جلوگیری از گلخوردن است
مهاجم: به بازیکنی گفته میشود که در خط جلو بازی میکند و نزدیکترین بازیکن هر تیم به دروازهٔ حریف است. وظیفه اصلی مهاجم گلزنی است. مهاجم زیر مجموعههای مختلفی مانند مهاجم نوک، مهاجم کنار و مهاجم کاذب دارد
بازیکن ذخیره: بازیکن فوتبالی است که بر روی نیمکت مینشیند و در مسابقات استاندارد، حداکثر ۳ بازیکن ذخیره میتوانند جایگزین بازیکنان اصلی شوند
هتتریک: اگر یک بازیکن در یک مسابقه سه بار گلزنی کند؛ میگویند او هتتریک کردهاست
دروازه بسته (کلین شیت): هنگامی که یک تیم در یک مسابقه هیچ توپی وارد دروازهاش نشود؛ میگویند آن تیم (یا دروازهبان آن تیم) دروازه بسته (کلین شیت) انجام دادهاست
دیواره دفاعی: یک ردیف از بازیکنان فوتبال است که شانه به شانه یکدیگر میایستند و تلاش میکنند جلوی شوت بازیکنان حریف به دروازه خودی را در زمان نواخت ضربه ایستگاهی مستقیم بگیرند. این ردیف انسانی میبایست حداقل ۱۰ یارد از توپ کاشتهشده فاصله داشته باشد
آوانتاژ: قانونی است که به داور اجازه میدهد در مواردی که خطایی را روی بازیکنی تشخیص دادهاست، اگر تشخیص دهد که در جریان ماندن بازی به نفع بازیکن هدف خطا است، اعلام خطا نکند و بازی را ادامه دهد و زمانی که توپ از جریان بازی خارج شد به بازیکن خطا کار تذکر میدهد
قوانین و مقرراتی که باید رعایت شود عبارت است از:
1-تعداد بازیکنها
تعداد بازیکنان : در بازیهای رسمی جهان ۲۰ تا ۲۲ نفر می باشد که قبل از شروع بازی ۱۸ نفر روی نیمکت می نشینند و معمولا قراردادی می باشد
تعداد بازیکنان داخل زمین : ۱۱ نفر
مقررات مسابقه باید مشخص كند كه اسامی چند نفر جانشین باید معرفی شوند
در مسابقات بین المللی تعداد بازیكنان ذخیره از ۳ تا ۷ نفر است
در سایر مسابقات جانشینها می توانند مورد استفاده قرار گیرند مشروط براینكه
تیمهای مربوطه در مورد حداكثر تعداد تعویض به توافق برسند.
– اطلاع به داور قبل از آغاز مسابقه
اگر داور اطلاع نداشته باشد یا اگر توافقی قبل از مسابقه بعمل نیاید، بیشتر از ۳ نفر حق تعویض ندارند
2- داورها :
داور در بازی فوتبال، فردی است که بر روند اجرای قوانین فوتبال نظارت میکند به عبارتی دیگر داور، فردی است که در زمین بازی فوتبال، عدالت را برقرار میکند. او مجری قانون است و تمام تلاش خود را بر صحیح انجام دادن این امر بکار میبندد و میتواند با افراد خاطی بر اساس قوانین بازی فوتبال برخورد کند
تعداد کل داوران در بازی های رسمی ۴ تا است. یک داور وسط، دو داور در طرفین و یک داور ذخیره. در بعضی از بازی های حساس از یک یا دو داور در پشت دروازه استفاده میشود
3- مدت زمان بازی و استراحتها :
مدت بازى شامل دو وقت مساوى چهل و پنج دقیقه اى می باشد، مگر اینکه طور دیگر بین داور و دو تیم موافقت به عمل آید.
هر نوع توافق در مورد تغییر زمان بازى (براى مثال کم کردن زمان هر نیمه به ۴۰ دقیقه به دلیل کمى نور) باید قبل از آغاز بازى و با رعایت مقررات رقابتها، مشخص می شود
مدت بین دو نیمه
بازیکنان مستحق استفاده از مدت استراحت بین دو نیمه می باشند
زمان استراخت بین دو نیمه نباید بیشتر از ۱۵ دقیقه باشد
مقررات رقابتها، باید مدت استراحت بین دو نیمه را مشخص کند
زمان استراحت بین دو نیمه، تنها با مواقفت داور می تواند تغییر کند
افزودن اوقات تلف شده
این افزایش شامل تمام زمانهاى تلف شده و به خاطر موارد زیر صورت می گیرد
*تعویضها
*تشخیص بازیکنان آسیب دیده
*انتقال بازیکنان آسیب دیده از زمین بازى به خارج، براى مداوا
*وقتهاى تلف شده
*هر دلیل دیگر
افزودن اوقات تلف شده به صلاحدید داور است
4- شروع بازی :
بازی با قرعه کشى بوسیله سکه مشخص می شود، تیمى که برنده قرعه است تصمیم می گیرد که به کدام دروازه در نیمه اول حمله کند در واقع کدام طرف زمین بازى کند
تیم دیگر ضربه آغاز مسابقه را خواهد زد
تیم برنده قرعه، ضربه آغاز مسابقه را در نیمه دوم خواهد زد
در نیمه دوم مسابقه، تیمها زمینها را تعویض کرده و به دروازه مقابل حمله می کنند
5- خطاها و رفتارهای ناشایست :
خطاها و رفتار ناشایست به صورت زیر جریمه می شوند:
ضربه آزاد مستقیم
اگر بازیکنى هر یک از شش خطاى زیر را به طریقى که به تشخیص داور با بى احتیاطى و بى ملاحظگى و با استفاده از نیروى بیش از حد، انجام دهد، یک ضربه آزاد مستقیم براى تیم مقابل اعلام خواهد شد
لگد زدن و یا اقدام به لگد زدن حریف
پشت پا زدن و یا اقدام به پشت پا زدن حریف
پریدن روى حریف
تنه زدن به حریف
زدن و یا اقدام به زدن حریف
هل دادن حریف
اگر بازیکنى هر یک از چهار خطاى زیر را مرتکب شود، یک ضربه آزاد مستقیم براى تیم مقابل اعلام می شود:
تکل روی حریف برای کسب توپ، اما قبل از لمس توپ با حریف برخورد کند
گرفتن حریف
تف انداختن به حریف
دست زدن عمدی به توپ جز برای دروازه بان در داخل محوظه جریمه متعلق به خود
یک ضربه آزاد مستقیم، از محلی که خطا اتفاق افتاده، زده شود
خطاهای قابل اخراج
اگر بازیکن هر یک از هفت خطای زیر را انجام دهد، اخراج و کارت قرمز می گیرد
*برای خطای شدید گناهکار باشد
*برای برخورد شدید گناهکار باشد
*تف انداختن به حریف با هر شخص دیگر
*فرصت آشکار گل زدن را با دست زدن عمدی به توپ، از حریف سلب کند
*فرصت آشکار گل زدن را از حرکت رو به جلو بخ طرف دروازه حریف را با خطاهایی که جریمه آن ضربه آزاد یا پنالتی می باشد، سلب کند
*برخورد اهانت آمیز، بی احترامی یا فحش یا حرکات توهین آمیز
*دومین اخطار را در همان مسابقه دریافت کند
بازیکنی که اخراج شده باید زمین بازی و محوطه فنی را ترک کند.
6-پرتاب اوت
پرتاب توپ اوت روشی برای شروع مجدد بازی محسوب می شود
از پرتاب توپ اوت، گل محسوب نمی شود
پرتاب توپ اوت اعلام می شود
*وقتی که تمام توپ از روی خط طولی، خواه از روی زمین یا هوا عبور کند
*از نقطه ای که توپ از خط طولی عبور کرده، پرتاب انجام می شود
*پرتاب توسط بازیکن مقابل بازیکنی که آخرین بار، توپ را لمس کرده انجام می شود
7- ضربه کرنر :
ضربه کرنر روشی برای آغاز مجدد بازی محسوب می شود
از طربه کرنر تنها روی دروازه حریف گل محسوب می شود
ضربه کرنر وقتی اعلام می شود که:
تمام توپ، که آخرین بار توسط بازیکن مدافع لمس شده باشد، از روی خط دروازه، خواه روی زمین یا هوا عبور کند و گلی که طبق قانون ۱۰ محسوب نمی شود
چگونگی اجرا
توپ در داخل قوس و نزدیک پرچم گوشه قرار داده می شود
میله پرچم نباید حرکت داده شو
بازیکنان تیم مقابل حداقل ۹,۱۵ متر از توپ فاصله گرفته تا توپ در جریان بازی قرار گیرد
توپ بوسیله بازیکنی از تیم مقابل زده می شود
وقتیکه به توپ ضربه زده شد و حرکت کرد، آنگاه توپ در بازی است